MARK BUXTON: “HET IS GEEN STRAF OM PARFUMEUR TE ZIJN”

Mark Buxton schudt in 1993 de parfumwereld wakker met een serie revolutionaire geuren voor Comme des Garçons. Buxton is tevens medeoprichter van de Parijse parfumwinkel Nose en parfummerk Mark Buxton. “Het is geen straf om parfumeur te zijn, maar een frustrerende baan is het wel.”

We babbelen wat. In de Amsterdamse Spuistraat, in de luxe Babassu winkel waar Mark Buxton zijn parfums verkoopt. Als er een mocktail wordt geserveerd, duikt zijn neus in het glas. “Kaneel en rozemarijn.” Slok. “Ik heb ze slechter gedronken”, zegt hij over de alcoholvrije gin tonic. “Word ik in elk geval eens níet dronken. Haha.” De lange, kale slungel karakteriseert zichzelf als ‘een ouwe rock-’n-roller’. “Sex, drugs, rock-’n-roll én natuurlijk geur.”

Inmiddels loopt de legendarische parfumeur richting de zestig. Hij is geboren in Engeland en opgegroeid bij Hamburg. In de eighties wil hij modeontwerper worden, maar studeert geologie en verzeilt per ongeluk in de parfumwereld. Met een vriend doet hij mee aan het populaire Duitse Wetten, Dass..?,  een televisieshow met deelnemers die iets bijzonders kunnen. Buxton en zijn vriend bluffen dat ze geblinddoekt honderden parfums kunnen herkennen. Ze verliezen. Toch wordt Buxton gebeld door een geurenfabrikant die hem een opleiding aanbiedt. Dat is nu ruim 35 jaar geleden. Mark Buxton wordt een paar jaar later verliefd op Parijs, waar hij nog steeds woont.

Als parfumeur leert Buxton de parfumwereld kennen van twee kanten. Als onafhankelijke parfumeur en als werknemer van Symrise, het grote Franse bedrijf dat parfums ontwikkelt in opdracht voor onder andere L’Oréal, Coty en Estée Lauder en voor onafhankelijke modehuizen. Het werkt dan zo: een klant geeft een ‘brief’ (steekwoorden over de te creëren parfum) aan verschillende geurmakers en het bedrijf dat wint krijgt de opdracht. In het geval van Comme des Garçons ontvangen begin jaren negentig vijf verschillende bedrijven een brief. Die luidt: “Denk out of the box.” Wie die klant was waarvoor Buxton een formule moest creëren, wist hij toen nog niet. Wel dat het een erg creatief modelabel was. Buxton vermoedt Azzedine Alaïa, dan op de toppen van zijn succes.

“Het merk wilde dus geen mainstream parfum. Ja, weten parfumeurs dan, iederéén wil iets creatiefs, maar uiteindelijk wordt gekozen voor iets dat lijkt op een bestaande geur. Mijn eerste voorstel was dus opzettelijk niet creatief. De klant vond de geur bullshit! Ze wilden echt iets wat nog niet bestond. We kregen een tweede kans. Ik was net terug uit Marokko en had daar een akkoord genoteerd waar ik een collectie op zou kunnen baseren. Het rook naar een souk; héél kruidig, met koriander, veel amber en veel sandelhout.”

Toen Christian Astuguevieille, artistiek directeur van Comme des Garçons Parfums, het rook zei hij: “Wow, this is it.” Ook ontwerpster Rei Kawakubu was om: “It’s like a drug. It’s my drug”, vertelt Buxton.

De naam van het eau de parfum wordt simpelweg Comme des Garçons. De tweede geur in de serie is een mystiek wierookparfum met maar liefst vijf procent wierook. “Wie wil er naar kerk ruiken, hoorde ik dan. Maar het betekende de wedergeboorte van wierook.”

Buxtons CdG-favoriet? Nummer 3 is volgens hem de beste uit de serie, want excentriek vanwege een vibrerende overdosis pure roos. “Dat is erg abnormaal voor de parfumerie. Het succes van onze geuren kwam door de ‘korte formules’ met een overdosis aan bepaalde ingrediënten. Ja, CdG lanceerde real cool stuff.”

Het succesverhaal kende ook een keerzijde, sipt Buxton. Het Japanse modehuis bracht te veel geuren tegelijkertijd uit, en sommige verschenen te vroeg, waardoor de waardering die ze verdienden uitbleef. Buxton: “Parfumeurs werden gepusht, moesten ook series colognes maken, en maar launchen als een gek.”

Buxton creëert voor CdG  7 parfums en voor Symrise zo’n 150 (o.a. voor Givenchy, Cartier, Versace, Karl Lagerfeld, Chopard, Le Labo). Een celebrity parfum componeert hij ook eens. Lachend: “De brief ging ongeveer zo: ‘Knappe, jonge vrouw, succesvol in het leven, rijdt in een cabriolet en leidt een leven vol luxe en plezier en wil zich vrij voelen. Welke parfum zou ze dragen?’ Zo’n 15 jaar geleden waren floral fruity geuren bestsellers. Want: easy to wear. Dat moest, om aan te slaan bij veel mensen”, zegt hij smalend.

De celeb, zo ontdekt hij later, was het Amerikaanse topmodel Cindy Crawford. Nee, ze hebben elkaar nooit ontmoet. Hij herinnert zich de campagnes niet eens. Of de geur succesvol was? Daar houdt hij zich niet mee bezig. Wat hij wel weet is dat celebrity-geuren zelden overeind blijven. “Die lopen een jaar en dan verdwijnen ze.”

 Mark Buxton vindt het jammer dat hij als zelfstandig parfumeur nog nooit een geur creëerde voor een beroemdheid. “Gek toch, er zijn zoveel rijke sterren, maar ‘kun je mijn geur maken?’ vroeg zo iemand me nog nooit.” Luide lach. “Ik maak ze blijkbaar alleen voor miljonairs. Wat dat kost? Vanaf €8000 voor een kant-en-klare creatie, in een 100ml flacon, een refill voor €180.” Voor welke beroemdheid zou hij een parfum willen maken? Enthousiast: “Quintin Tarantino! Ik hou van zijn films, zijn humor. Leuk ja, een geur voor een Tarantino-film. Eerder maakte ik L’Air de Panache voor Wes Andersons film Grand Budapest Hotel. Nee, die kun je helaas niet kopen.”

We praten verder over zijn vak, zijn leven als parfumeur. “Het is geen straf om parfumeur te zijn, maar een frustrerende baan is het wel. Je moet kritisch zijn. Dan denk je dat je er bent, maar toch klopt er iets niet. Dan moet ik huilen en twijfel ik aan mezelf. Mensen kunnen dan tegen me zeggen dat ik een van de meeste creatieve parfumeurs ter wereld ben. Op zo’n moment geef ik daar geen drol om. Maar de vrijheid die je hebt als parfumeur is onbetaalbaar.”

Sinds Buxton werkt als freelancer creëert hij volop parfums voor opdrachtgevers (o.a. Le Labo, House of Sillage en verschillende hotels). Onder eigen naam bracht hij 8 parfums uit. Plus recent 3 geurkaarsen, die elk 2 elementen bevatten. “Échte ingrediënten.” Zijn favoriete geurkaars is Vetiver & Magnolia, zegt hij met nadruk.

Buxtons parfums komen altijd voort uit een verhaal, waar of niet? Door de meeslepende toon waarop Buxton vertelt, geloof je alles wat hij zegt. Over hoe hij in de donkere New Yorkse disco Limelight dertig jaar geleden betoverd werd door een blonde vrouw met een spierwitte huid. En haar aura! Met de blondine in zijn hoofd creëert hij het sensuele Black Angel, met lichtvoetig mandarijn en gember en bedwelmend jasmijn. De bestseller uit de serie is Wood & Absinth, bedacht op Corsica. Buxton had dorst en vond in de koelkast een fles absint. Die smaak, in combinatie met de warme Corsicaanse wind, resulteerde in een houtig kruidige, groene geur met cederhout en vetiver. “Het is misschien de meest easy geur in de serie, maar hij werkt.”

Of het per se nodig is om op reis te gaan voor inspiratie? “Nee, dat is onzin, inspiratie ligt op straat. Open je ogen, of in mijn geval: open je neus!”

Mark Buxton. Black Angel, Devil in Disguise, A Day in My Life, Dreaming with Ghosts, Emotional Drop, Message in a Perfume, Spiritual Healing, Wood & Absinth 100 ml €140. Te koop via babassu.nl