Nu in het Antwerpse MoMu: Exploding Fashion: Van 2D tot 3D tot 3D-animatie. Deze leerzame modetentoonstelling, die tot stand kwam (i.s.m het Londense Central Saint Martins) gaat over de rol van de patroonmaker. Te zien zijn ontwerpen van Madeleine Vionnet, Charles James, Cristóbal Balenciaga, Halston en Comme des Garçons. Deze expo is verplichte kost voor modestudenten, docenten en patronenmakers. Maar ook een eye-opener voor iedereen die houdt van mode. Een interview met één van de initiatiefnemers, Alistair O’Neill.

De Britse O’Neill is opgeleid als modehistoricus. Aan het prestigieuze Londense Central Saint Martinshij doceert hij o.a. modegeschiedenis en hij werkt als curator. O’Neill bracht voor dit patronenproject een onderzoekteam bijeen, dat bestaat uit hemzelf, nog een modehistoricus en patronenmakers die doceren aan Central Saint Martins. Het maken van patronen typeert Alistair O’Neill als ‘best ingewikkeld’. ‘Voor mij zijn patronenmakers een soort wiskundigen, architecten en technici. Het is heel praktijkgericht, een hands-on beroep. Voor dit project laten de getoonde patronen de bezoekers meer begrijpen over de kwaliteit van ontwerpers die uitblinken in het maken van patronen.’

Van de 5 exposanten - Madeleine Vionnet (1912-1939), Charles James (1928-1978), Cristóbal Balenciaga (1936-1968), Halston (1957-1983) en Comme des Garçons is Comme des Garçons (opgericht in 1973) het enige meeste hedendaagse merk. Waarom? ‘De reden is dat we ons moesten  focussen op ontwerpers wiens archief wordt beheert door internationale musea met een ‘dress collection’. Zo is het archief van Madeleine Vionnet ondergebracht in het Musée des Arts Décoratifs in Parijs, dat van Charles James in het Costume Institute in New York, Halston in het New Yorkse FIT, Balenciaga in Palais Galliera en Comme des Garcons zit in de archieven van het Kyoto Costume Institute. Opvallend: omdat het een museumproject liep de CdG-communicatie ook via het Kyoto Costume Institute.’

‘Ten tweede hoop ik dat het kwartje valt dat niet de modeontwerper is die het creatieve genie die alles beheerst en maakt, maar dat het is een gezamenlijke inspanning is van een design studio waarin patronenmakers een belangrijke rol vervullen. Ik hoop ook dat bezoekers begrijpen hoe belangrijk het is om een vaardigheid als patronen maken te behouden.’

 Het onderzoekgebied behelst vijf ontwerpers van vrouwenmode uit de 20ste eeuw. Stel je zou een mannenmodeontwerper mogen toevoegen, wie zou dat zijn?  ‘Yohji  Yamamoto zou hier goed bij aansluiten. Zijn vrouwenmode is gevormd door ‘mens tailoring’ en zijn herenontwerpen zijn interessant. Een soort van samengaan van Europese traditie met de Japanse benadering.’

Hoe zit het tegenwoordig met de interesse voor het beroep patronenmaker? ‘Het neemt toe! Zeker in de UK. Op Saville Row, van oorsprong een mannenbolwerk zie je nu meer vrouwelijke leerlingen dan mannen. Het is een mooi voorbeeld hoe de ‘gender balancing’ aan het veranderen is.

‘Ik denk dat jongeren tegenwoordig met respect kijken naar crafts en meer willen weten. Ik denk ook dat tailoring wel ver van hun dagelijkse leven staat en de kleding die ze dragen. Ik hoop dat deze expositie een verschil kan maken, al is het maar klein.’

Ik neem aan dat u alle shows ziet, lettend op techniek, wat valt u hierbij op? ‘Als ik nu kijk naar collecties vind ik mannencollecties altijd interessanter dan vrouwencollecties. Zo is het al een tijdje; raar is dit niet, het is makkelijk om een patroon van een jurk te maken dan een jasje. Met betrekking tot mannenmerken hou ik van Tom Browne - niet van zijn spektakelontwerpen - geen idee wie dat draagt.  maar ik zie wel veel mannen die zijn tailored pakken dragen, ik hou van de ‘zuiverheid’ ervan. De overhemden zijn geweldig goed gesneden.’

Hoe keek u als modehistoricus naar de Coperni show, met Bella Hadid die werd bespoten met spul dat veranderde in stof? Dat maakt patronen overbodig. ‘Hmm ik weet niet… marketing wise erg clever. Ja wat zal ik zeggen, laat ik maar op mijn woorden letten, wel zo slim tegenwoordig.’

MoMu – ModeMuseum Antwerpen. Exploding Fashion: van 2D tot 3D tot 3D-animatie. Tot en met 05.02.23