DUURZAME PERUAANSE MODE & REURING

MUNA

Orígenes is een jaarlijks duurzame modefestival in Lima, in Peru. Hoewel het in Peru niet wemelt van de bekende modemerken, wordt er zeker high fashion gemaakt. Anna Roos van Wijngaarden reisde op uitnodiging naar Peru voor het bijwonen van shows en als panellid in een Talk over duurzaamheid – en ze was getuige van een rel veroorzaakt door een onhandige uitspraak van een designer. Lees verderop meer hierover.

Maar eerst komen 3 Peruaanse ontwerpers aan het woord over vakmanschap, duurzaamheid – sostenibilidad - en, uiteraard over Peru.

PAULO MUÑOZ (1992) is oprichter van D.N.I. (afkorting Documento Nacional de Identidad', het Spaans identiteitsbewijs).

Paulo je begon D.N.I. met je tweelingbroer Roberto in 2019, vertel eens over jullie inspiratie? ‘Onze kindertijd vormt onze grootste inspiratiebron. Op ons dertiende verhuisden we met het gezin naar Parijs, maar Casa Grande, een klein stadje in het noorden van Peru, heeft ons gevormd. De grafische elementen in onze ontwerpen verwijzen naar die ervaringen. Daarnaast ontleent het merk zijn karakter aan vakmanschap, poëzie en populaire cultuur.’

Wie zijn de vakmensen achter deze ontwerpen? ‘Het fijne borduurwerk, zoals de kleurrijke arpillado-techniek, wordt bijvoorbeeld in Lima uitgevoerd. In het noordelijke stadje Túcume werken we samen met Julián Bravo, een meester in het maken van natuurlijke verfstoffen met ingrediënten zoals kurkuma en paarse maïs.’

Technisch ingewikkeld Dat is Arpillado, onze signatuur en een delicate borduurtechniek waarbij stofresten in stukjes worden gesneden om nieuwe vormen te creëren. Het vereist veel inzicht en kan alleen met de hand worden gedaan.’

Fijn materiaal Peruaans biologisch katoen, het is duurzaam, van hoge kwaliteit en nauw verbonden met de rijke textieltradities van het land.

Klassiekers? Het Hometown Shirt en het Stamp Collection Shirt. Het eerste is bezaaid met graphics die typisch zijn voor Peruaanse stadjes: mototaxi’s, raspadillas en kleine huisjes. Het Stamp Collection Shirt (de print is een uitvergrote versie van echte postzegels) met alpaca’s en Machu Picchu, is een ode aan heel Peru.

LEES DOOR ONDER DE FOTO’S

D.N.I

GRIELA PEREZ (1982) VAN HET MERK AGUSTINA

Waarom ben je Agustina begonnen? Ik werkte jarenlang in graphic design. Mode kwam pas later op mijn pad, toen ik me realiseerde dat ik mijn dochter een stukje cultuur en identiteit wilde meegeven. In mijn geboortestad, Cuzco, stikt het van de textielkunst. Denk aan de kleurrijke Polleras (klederdracht gedragen door vrouwen in de Andes, red.). Die fascinatie leidde twaalf jaar geleden tot de oprichting van Agustina, vernoemd naar mijn dochter.’

Tijdens de show stuurde je Genaro Quispe, maker van de maquinask’a-borduursels in de collecties, het podium op. Op de website noem je meer zulke makers bij naam. ‘Het zijn de ambachtslieden die uiteindelijk het werk doen. Ik kan wel een idee creëren, maar er staat een team achter mij, en dat moet ik aan mijn klanten laten zien. Dat is tenslotte ethisch verantwoord.’

Hoe selecteer je je materialen? ‘We werken uitsluitend met natuurlijke vezels, zoals linnen, alpaca en ongebleekt katoen. SS25 is gemaakt van BCI-gecertificeerde hennepdenim uit Brazilië. Het verwerkingsproces is behoorlijk ingewikkeld, maar ook duurzamer, met een laag waterverbruik en zonder pesticiden.

Bijzonder stuk uit de SS25-collectie? ‘De oversized katoenen blazer is magisch, vooral door de geborduurde kolibries en de zon. Niet alleen vind ik ze mooi, het zijn ook belangrijke religieuze symbolen in het wereldbeeld van de berggemeenschappen.’

Agustina doet het goed in Peru? ‘Natuurlijk droom ik ervan om verder te groeien, maar alleen op de manier waarop ik nu werk: bewust en langzaam. Ik wil geen miljonair worden en ik wil mensen niet aansporen om dingen te kopen die ze niet nodig hebben.’

MUNA, OPGERICHT IN 2020 DOOR ISABELLA ELIAS (1995)

Je begon je label midden in de coronacrisis. ‘In 2020 zei ik mijn baan bij een groot bedrijf op om mijn modedroom te volgen. Geen ideale timing, maar ik had eindelijk de tijd om te reizen en de rijkdom van mijn cultuur – buiten mijn geboortestad Lima – te verkennen. Over modedesign wist ik niets, dus begon ik gewoon te schetsen, met hulp van YouTube-video’s. Dankzij lokale vakmensen kon ik die ontwerpen tot leven brengen.’

Kun je meer vertellen over die makers? Ik werk met twee familiebedrijven, beide onafhankelijk en beheerd door vrouwen. De werkplaatsen staan in La Victoria en Independencia, twee districten van Lima. De vrouw met wie ik als eerste samenwerkte, nu boven de tachtig, heeft het stokje alweer doorgegeven aan haar dochter. Zo gaat dat hier, van generatie op generatie. De vrouwen werken vanuit huis, zodat ze ook voor hun kinderen en het huishouden kunnen zorgen. In Peru is dat nog de standaard: de man werkt buiten de deur, de vrouw blijft thuis.

Gouden vondst? Alpacawol is een prachtig zelfregulerend materiaal: het houd je warm in de winter en koel in de zomer. Sommige mensen vinden de wol kriebelig. Gelukkig ontdekten we een mix van 15 procent alpaca en 85 procent biokatoen die veel zachter aanvoelt op de huid.

Vormt handwerk de rode draad in de collectie? Het duurt vijftien uur om alleen al de franjes – met de hand – aan onze gehaakte jurken te zetten. De ambachtslieden meten de draadjes één voor één af, leggen ze in groepjes van twaalf en knopen ze vast in het haakwerk. Dit noemen we hand placing.

Bestseller? De Thierra Belt cardigan, ons statementdesign, keert elk seizoen terug in een nieuw jasje. Het patroon is een abstracte interpretatie van Machu Picchu, met zijn kronkelende paadjes en schitterende bergtoppen.

Wie hoop je hem ooit te zien dragen? Ik ben een beetje geobsedeerd door Anne Hathaway. Als zij een Muna piece zou dragen terwijl ze over straat loopt, met die glimlach van oor tot oor, zou ik sterven van blijdschap.

LEES DOOR ONDER DE FOTO

MUNA

TOT SLOT: REURING OP ORÍGENES

Naast mode bracht Origines 2024 ook stof tot nadenken. Een rondetafelgesprek, gemodereerd door José Forteza, senior editor bij de Mexicaanse Vogue, liep uit de hand.

Ontwerpster Anis Samanez sprak zich onhandig uit over haar samenwerking met ambachtslieden van de Shipibo-Conibo gemeenschap. Ze betaalde hen minder dan de vraagprijs, omdat ze het handwerk beschouwde als een deel van haar eigen culturele identiteit. 'Dat ik in een kustplaats ben geboren en niet in de jungle, betekent niet dat ik minder Peruaans ben,' zegt ze in de clip die viraal ging op TikTok en Instagram. Forteza knikte: 'We komen allemaal van dezelfde voorouders.'

Het probleem ligt in de toe-eigening van cultuur zonder eerlijke compensatie of toestemming. José Forteza vat de les op Instagram samen: 'Beter nadenken, voorzichtiger zijn en blijven leren over cultuur.' Laten we ook ophouden met oppervlakkige cancelcultuur. Mode zou juist moeten uitnodigen tot een waardevol gesprek.

MEER MODE UIT PERU Ook deze Peruaanse designer labels met een duurzame insteek zijn de moeite waard: Sake, ESCVDO, Mozhdeh Matin, Balkanica, Susan Wagner, Beneai, FMO'D, Cornelio Borda, Kero Design Perú, AYNI, LOTI

D.N.I